In onze samenleving komt de term ‘integriteit’ steeds meer in het nieuws. Denk dan aan fraude, het achterhouden van informatie, grensoverschrijdend gedrag etc.
Maar wat verstaan we eigenlijk precies onder ‘integriteit’?
Bij Brainwave werken we graag met de definitie van Professor Michael C. Jensen. Hij werkt met integriteit in de context van organisaties en teams. Hij omschrijft integriteit binnen organisaties als niets meer en niets minder dan ‘het houden van je woord’.
Het houden van je woord kent verschillende facetten: 1. je doet wat je zegt dat je zou doen; 2. als je erachter komt dat je je woord niet kunt houden, dan communiceer je daar over met diegene die het aangaat en je ruimt de rotzooi op die je achterlaat doordat je je niet aan je woord gehouden hebt.
Je woord houden, houdt dus in dat je doet wat je zegt (binnen een bepaald tijdsbestek) en dat je zelf opdraait voor de consequenties als je je woord niet kunt houden. Ook in coachingstrajecten kan dit thema aan de orde zijn. Iemand die in mindere mate woord houdt, kan zich de ergernis en irritatie van anderen op de hals halen, waardoor diegene niet goed in het team ligt en werkzaamheden niet naar behoren worden uitgevoerd.
Uit de dagelijkse praktijk weten we dat het soms lastig is om écht integer te handelen. Je hebt je tijd verkeerd ingeschat, je prioriteiten zijn veranderd of je vergeet simpelweg dat anderen op je rekenen. Allemaal redenen waarom integriteit in deze definitie zeer regelmatig niet waargemaakt wordt.
Vertrouwenspersoon
Bij Brainwave hebben we op dagelijkse basis te maken met integriteit. Integriteit in de context van de functie van vertrouwenspersoon. Via Brainwave kan een vertrouwenspersoon ingehuurd worden door organisaties.
In deze context heeft integriteit een andere, meer specifieke, betekenis die meer maatschappelijk gedragen wordt. Integriteit is dan: gedrag van medewerkers stemt overeen met de daarmee samenhangende (spel)regels van de organisatie en de samenleving. Integer werken houdt in dat een functie goed en zorgvuldig wordt uitgevoerd (in die zin past het bij de definitie van Jensen), redenerend vanuit de verantwoordelijkheden die horen bij de functie en de normen en waarden van de maatschappij en de organisatie.
In de context van de vertrouwenspersoon maken we onderscheid in drie verschillende gebieden waarin integriteit geschonden kan worden:
- Integriteitsschendingen: handelingen die niet passen bij de normen en waarden van de maatschappij en de organisatie. Denk hierbij aan diefstal, ongeoorloofde nevenwerkzaamheden die de reputatie van een organisatie kunnen schaden, aannemen van geschenken en giften in het kader van omkoping;
- Onregelmatigheden: fouten in de uitvoering van werk, zoals procedurefouten, die de organisatie of opdrachtgever kunnen schaden;
- Misstanden: hierbij is een maatschappelijk belang in het geding. Denk hierbij aan overtreding van de wet, gevaar voor de volksgezondheid, gevaar voor veiligheid van personen, gevaar voor aantasting van het milieu, gevaar voor het goed functioneren van de organisatie als gevolg van onbehoorlijk handelen of nalaten.
Mochten medewerkers op de werkvloer een integriteitsschending, onregelmatigheid of misstand waarnemen, dan kunnen ze daarvan melding maken bij de vertrouwenspersoon van Brainwave. Niet alleen voor kwesties rondom integriteitsschendingen, maar ook vanwege zaken die gaan over ongewenst gedrag, zoals seksuele intimidatie, pesten, agressie en geweld en discriminatie.
Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet
In de Tweede kamer zal er in week 5 van dit nieuwe jaar een debat plaatsvinden over het aanpassen van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van de vertrouwenspersoon voor organisaties. Wij wachten met belangstelling op de besluitvorming hierin. Al vinden we ook dat het gewoon verstandig is om een vertrouwenspersoon binnen organisaties aan te stellen, gezien de gevoeligheid van de maatschappij aangaande de thema’s integriteit en ongewenst gedrag.
Integriteit in zeven onderdelen
Per 2016 geldt de Wet Huis voor Klokkenluiders (WHvK). De wet biedt begeleiding en bescherming aan medewerkers die een integriteitskwestie intern of extern willen melden (externe melders worden doorgaans klokkenluiders genoemd). In de wet wordt gedefinieerd wat er onder integriteit en klokkenluiders wordt verstaan.
Het Huis voor Klokkenluiders biedt informatie en advies over het thema integriteit. Ook verrichten zij onderzoek naar integriteitskwesties als deze extern gemeld worden bij hen. Op de website van het Huis voor Klokkenluiders staan de zeven onderdelen van integriteit.
Wil je aan integriteit binnen je organisatie werken?
Kijk dan eens naar de zeven onderdelen van integriteitsmanagement:
https://www.huisvoorklokkenluiders.nl/integriteit-bevorderen/integriteit-in-7-onderdelen
Wil je meer weten over de rol van vertrouwenspersoon? Leg contact via hallo@brainwave.nu.
