Categorie: Herstel

Over veerkracht gesproken

Open staan voor nieuwe indrukken en inspiratie opdoen om medewerkers van bedrijven nog beter te kunnen begeleiden in coachingstrajecten. Wij denken dat dat heel belangrijk is. Steeds weer inspiratie halen uit de verhalen en omstandigheden van anderen, om daarmee je eigen wereldbeeld te laten groeien en dat weer aan anderen door te geven.

We zijn in de afgelopen periode ondermeer geïnspireerd geraakt door de documentaire Tig op Netflix. Deze documentaire gaat over Mathilde “Tig” Notaro. Zij doet stand-up comedy en heeft een verrassend veerkrachtige manier om met life-events om te gaan. Zij is ernstig ziek geweest, heeft haar moeder verloren en kreeg later ook nog borstkanker. Het is ongelofelijk hoe zij steeds weer opstaat. Velen zouden onder een deken kruipen en er niet meer onder vandaan komen. Het is knap om humor in te zetten om met moeilijke situaties om te gaan en het getuigt van een enorme veerkracht. Daar leren wij dus wat van!…. en jij misschien ook…?!

Doe er je voordeel mee.

Overigens schreven we al eerder een blog over de relatie tussen veerkracht en life-event. Lees het blog hier.

Stresso ergo sum??

Als Arbeids- en Organisatiepsycholoog ben ik aangesloten bij het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) en krijg ik elke maand het blad ‘De Psycholoog’ thuisgestuurd. In deze eerste maand van het nieuwe jaar staat een recensie van een boek van Christiaan Vinkers: In de ban van burn-out. In dit boek wordt het fenomeen van burn-out naar het land der fabelen verwezen. Het is niet de eerste keer dat ik dit tegenkom in vakliteratuur en in de media. Bestaat burn-out? Of is het een fenomeen waar we ons in Nederland al dertig jaar mee bezighouden, zonder dat het echt ‘bestaat’. Immers, burn-out is niet opgenomen in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) die in psychologische hulpverlening gebruikt wordt om mentale stoornissen te labellen.

Nou ben ik zelf niet erg van de hokjes en de labels. Ik werk al lang in de psychologische hulpverlening, overigens met opzet nooit in de GGZ, en heb gemerkt dat ik veel liever gewoon naar de mens kijk en labels niet erg productief vind. Voordat je het weet praten we over het label in plaats van de mens zelf.

Maar een label of niet, in de praktijk zie ik veel mensen die al té lang leven met een (enorme) disbalans tussen draagkracht en draaglast. Door externe omstandigheden of een verminderde veerkracht (het vermogen om de wereld het hoofd te bieden) treden er stressklachten op. Het kenmerk van wat ooit gelabeld is als burn-out is de duur van deze stressklachten. Vinkers noemt burn-out dan ook het eindstadium van stress. Dat ben ik ergens wel met hem eens. Ik denk niet dat we per se een label nodig hebben. De coachees die ik zie en spreek hebben last van stress en zelfs soms zo erg dat ze niet meer tot activatie komen en hun bed niet meer uit kunnen komen door een extreme (emotionele) vermoeidheid. Geïnvalideerd door stress. Label of niet: voor deze mensen is dat toch een probleem. En niet alleen voor deze mensen, ook voor onze maatschappij en wereld. Het laat mensen niet meedraaien in de maatschappij, daar waar ze dat vaak toch echt willen.

Als burn-out het eindstadium van stress is, zouden we ons dan niet veel meer moeten richten op de preventie van het langdurig ervaren van stress? Dan hoeven we het niet meer over een label te hebben. Het lijkt wel alsof we (de maatschappij als geheel en de mens als individu) steeds meer verwijderd raken van wat balans is. De media laat ons geloven dat we het allemaal moeten kunnen en willen. Dat we altijd maar blij en gelukkig moeten zijn. We moeten continu ‘aan’ staan en het beste nastreven. De media is NIET de realiteit. Vraag je eens af wat goed voor JOU is en wat niet? Wat voelt goed en wat niet? Wat is goed voor werknemers en wat niet? Dat is moeilijk te objectiveren, maar gaat om een besef en bewustzijn wat goed voor JOU is/voelt. Leer je eigen kompas kennen en meet je eens wat minder aan anderen. Ga als leidinggevende eens het echte gesprek aan wat er speelt bij medewerkers in je team en of de balans tussen draagkracht en draaglast nog ok is.

Stresso ergo Sum: ik stress, dus ik besta??

Doe mij maar Sentio ergo Sum: ik voel, dus ik besta!!

Wat we van Netflix leren voor/over coaching

In een eerder blog schreven we al dat je bij stress beter niet kunt gaan netflixen, maar dat je beter een actieve activiteit kunt oppakken om je energie terug te krijgen en te herstellen van stress. Maar netflix kan ook mooie dingen brengen! Ik (Karin, psycholoog bij Brainwave) zag een week geleden de documentaire-film ‘Stutz‘, geregisseerd door Jonah Hill.

De documentaire gaat over psychiater Phil Stutz en zijn werkwijze. Stutz is tevens Jonah’s therapeut. Ik werd geraakt door de echtheid en kwetsbaarheid van de documentaire. De methoden die Stutz hanteert noemt hij zelf ’tools’ om op een praktische manier de dingen in het leven het hoofd te bieden. Eén van deze methoden is de ‘string of pearls’: elke dag weer een parel aan je levensketting rijgen om voorwaarts te gaan en uit een moeilijke tijd te komen. Elke parel heeft dezelfde waarde. Dus opstaan, tandenpoetsen, de hond uitlaten, een vriend bellen, een gezonde maaltijd voor jezelf bereiden zijn allemaal even waardevol in het voorwaarts gaan in het leven. Met name in moeilijke fases is dat belangrijk.

We spreken bij Brainwave natuurlijk veel mensen die vastlopen en in een moeilijke periode zitten. Dat kan gaan over werk, maar net zo vaak over de combinatie werk en privé. Life events dragen bij aan een gevoel van onrust en stress. Mensen lopen vast en weten niet HOE ze voorwaarts moeten. Stutz geeft duidelijk aan dat deze mensen richting nodig hebben en sturing hoe zij in deze dag of de dagen daarna op een zinvolle manier weer voorwaarts kunnen. Dat spreekt mij als mens aan. Ik ben een groot voorstander van voorwaarts gaan en door deze flow van een voorwaartse blik uiteindelijk een doel bereiken wat zingeving en blijdschap geeft. Dat hoeft niet groots en meeslepend te zijn, maar wel beter dan de moeilijke fase daarvoor. Het leven wordt immers niet achterstevoren geleefd. Bij Brainwave zijn we een groot voorstander van praktische handvatten om voorwaarts te gaan en een situatie te verbeteren.

Ook sluit ik me aan bij de woorden van Stutz: zoek in elke moeilijke fase die dingen die van waarde zijn en waar je van kunt leren. Dat vraagt om een actieve houding en reflectie. Niets is alleen maar negatief, er zijn altijd onderdelen die voor een gouden randje kunnen zorgen. Ga op zoek naar dat gouden randje en die dingen die je voorwaarts laten gaan.

Ga het zien deze documentaire!

Stress? Ga dan vooral NIET netflixen!

Stress? Ga dan vooral NIET netflixen!

Bij Brainwave gebruiken we bij de start (en als afsluiter!) van onze veerkracht-trajecten graag de P3 vragenlijst. P3 staat voor Portzky’s Palliatieve Palletschaal. Deze vragenlijst brengt in kaart welke verschillende vormen van herstelactiviteiten een persoon onderneemt om te herstellen van stressvolle gebeurtenissen.

Waarom is dat zo belangrijk?

In een eerder blog las je als stress te lang duurt, het cortisol gehalte in je lichaam hoger wordt. Té lang, té veel stress zorgt voor een overproductie aan cortisol waarvan we weten dat het je hersenen aantast. Er zijn verschillende manieren om je reactie op stress onder controle te krijgen. Dat doe je onder andere door te herstellen door verschillende activiteiten. Ontspannen (ademhaling, mediteren etc.) en actievere activiteiten (krachttraining, boksen etc.) zijn activiteiten die actief bijdragen aan stressherstel. Het cortisol-niveau wordt minder in je lijf en je lichaam herstelt.

Maar wat kun je nog meer doen (en wat moet je vooral niet té veel doen?)

In de P3 vragenlijst wordt er onderscheid gemaakt tussen verschillende herstel bevorderende activiteiten. In de onderstaande afbeelding geven de sterren weer welke activiteiten het meest effectief en gewenst zijn bij stressherstel. Zoals je ziet zijn positieve – en actieve activiteiten het meest zinvol. Daarna komen de solitaire – en sociale activiteiten. De hekkensluiters zijn de passieve – en de destructieve activiteiten. Onder passief verstaan we bankhangen of een dutje doen. Zeg eens eerlijk: hoe vaak zit jij ’s avonds te netflixen? Hoe vaak val je in slaap op de bank? En drink je daar dan een biertje of wijntje bij?

We denken al snel dat netflixen ontspanning geeft, maar we weten, uit onderzoek, dat dat helemaal niet zo is. Ook zien we in de praktijk dat mensen alcohol en drugs gebruiken om stress van zich af te schudden, om te ontspannen. Dit levert geen positief resultaat op. Je gaat je er niet vitaler en veerkrachtiger van voelen en je cortisolniveau in je lijf daalt niet voldoende.  

Kom dus in actie en zet meer in op positieve en/of actieve activiteiten!