Vakantiestress
Herken je dit?
De zomervakantie komt eraan, deadlines op het werk, to do lijstjes afvinken, laatste meetings en overdracht, de kinderen nog de laatste dingen op school waar je als ouder verwacht wordt je gezicht te laten zien. Een eindeloze stroom aan dingen die ‘nog even’ weggewerkt moeten worden.
Het kan voelen alsof je overgeleverd bent aan wat je omgeving van je vraagt. Je baas wil iets van je, je partner wil iets van je, je kind wil iets van je en het gaat maar door. Dat levert stress op en dat kun je dan in de vakantieperiode weer even laten gaan. Maar hoe mooi zou het zijn als je gedurende het jaar veerkrachtig en vitaal blijft en je niet het gevoel hoeft te hebben dat de deadlines zich voor een vakantie opstapelen en je onrustig wordt?
Stress en je eigen gedachtes
In een eerdere blog beschreven we al dat het ervaren van stress alles te maken heeft met gedachtes over de situatie waarin de stress ervaren wordt. Als je bij een specifieke situatie negatieve gedachtes hebt en je denkt dat je de situatie niet de baas bent, dan ga je steeds meer negatieve stress ervaren bij die specifieke situatie. Benader je de situatie positief en denk je dat je de situatie kunt managen, dan word je reactie veel functioneler: je pakt de situatie aan en je ervaart zelfs kortdurend positieve stress omdat je de situatie goed hebt aangepakt.
Het omgaan met vakantiestress heeft dus te maken met het managen van je gedachtes. Maar er is ook nog een andere insteek!
Cirkel van invloed
Bij Brainwave gebruiken we vaak De cirkel van Invloed van Covey als mensen zich melden met klachten als overprikkeling en stress door alle vragen die op hen afgevuurd worden. Mensen vinden het soms lastig om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen keuzes. Ze hebben het gevoel dat ze afhankelijk zijn van hun omgeving en omstandigheden.
Het boek De zeven eigenschappen van effectief leiderschap van Covey kwam in 1989 uit. In dit boek wordt beschreven hoe je door middel van zeven eigenschappen meer grip kunt krijgen op je leven. De eerste eigenschap is Proactiviteit. Bij deze eigenschap presenteerde Covey twee cirkels: de cirkel van betrokkenheid en de cirkel van invloed. De cirkel van betrokkenheid bevat alle zaken waarbij we emotioneel of mentaal in meer of mindere mate betrokken zijn. Binnen de cirkel van betrokkenheid bevindt zich de cirkel van invloed. Deze cirkel bevat alle zaken waar we wat over te zeggen hebben, waar we invloed op kunnen uitoefenen. 
Heel vaak zijn we bij dingen betrokken, waarop we helemaal geen invloed kunnen uitoefenen. Denk aan een project waar je bij betrokken bent. De besluiten die genomen moeten worden in dit project worden genomen door iemand anders. Jij hebt er geen invloed op en toch moet je mee in het verschuiven van deadlines enzovoort. Je kunt je daar erg druk over maken en je hebt daar stress van, maar ja…je hebt geen invloed op de besluitvorming. Waar je WEL invloed op hebt is de last die je ondervindt van de steeds weer verschuivende deadlines. Daar kun je een gesprek over voeren met collega’s en jij kunt aangeven hoe jij dat anders wilt.
Proactieve mensen maken zelf keuzes op basis van wat zij belangrijk vinden. Reactieve mensen worden daarentegen beïnvloedt door hun omstandigheden en maken keuzes op basis van wat deze omstandigheden zijn. Reactieve mensen richten zich meer op de cirkel van betrokkenheid, proactieve mensen meer op de cirkel van invloed. Wat zou er gebeuren als je gedurende het jaar bewuste keuzes maakt in wat je wel doet en wat je vooral NIET doet. Dat je je NIET laat verleiden in te haken op wat je omgeving allemaal van je wil (en waar je geen invloed op kunt uitoefenen). Dat jij zelf aan het roer staat van jouw keuzes en dat je steeds beter wordt in NEE zeggen. Zouden de periodes voor een vakantie dan nog steeds zo druk zijn? Welke dingen MOET je van jezelf afronden en welke dingen WIL je eigenlijk afronden. Moet dit echt afgerond of kan het ook na de zomer?
Het is belangrijk de verschillen tussen de cirkel van betrokkenheid en de cirkel van invloed te zien en ervaren. Wanneer ben jij ergens bij betrokken en wanneer kun je echt invloed uitoefenen? Het loslaten van hetgeen waar je geen invloed op kunt uitoefenen is echt bevrijdend en geeft je nieuwe energie om in je cirkel van invloed te stoppen.
Geluksmodel
Het steeds maar weer in een soort ratrace zitten om alles maar gedaan te krijgen gaat volgen Tal Ben-Shahar helemaal niet leiden tot geluk. Volgens Ben-Sharar is het vinden van geluk een combinatie van twee dingen:
- Zinvolle doelen stellen, nastreven en bereiken
- De ervaring dat je op de goede weg bent om die doelen te bereiken
Als we het hebben over vakantiestress dan gaat het op beide punten mis. Hoe zinvol zijn onze doelen eigenlijk als die doelen niet vanuit eigen keuzes tot stand gekomen zijn (de cirkel van betrokkenheid) en we als een dolle naar de vakantie toewerken omdat onze omgeving dat van ons vraagt? En genieten we eigenlijk nog wel van de weg die ons naar het doel toebrengt? We willen graag in de toekomst geluk vinden, maar we vergeten vaak dat we nu leven en dat we nu ook een geluksgevoel zouden moeten willen ervaren. Als we in de ratrace zitten dan streven we toekomstig geluk na, maar leven we niet in het moment. Hier komt veel stress bij kijken. Het is immers geen positieve situatie, er zijn geen positieve gedachtes en we zijn niet actief bezig met de cirkel van invloed. We worden geleefd en daar moeten we vanaf!
In de bijgevoegde opdracht staan manieren die je helpen om vakantiestress tegen te gaan. Lukt het je niet om deze opdracht voor je vakantie te doen, neem deze dan eens mee op vakantie en maak eens tijd om na te denken over hoe proactief jij eigenlijk bent, welke gedachtes jij hebt bij je to-do lijstjes en wat jou nu eigenlijk gelukkig maakt.
Samenvattend:
- De negatieve stress die je ervaart voor een vakantie, is (deels) weg te nemen door situaties anders te interpreteren. Bekijk zaken positief: als ik dit weer afvink, dan kan ik door naar het volgende en zo wordt mijn lijst steeds korter!;
- Vakantiestress heeft ook te maken met een onderscheid maken tussen waar ben ik bij betrokken en waar heb ik nu écht invloed op. Waar zeg ik nu eens NEE tegen en wat doe ik wel;
- We moeten weer leren om de juiste doelen te stellen voor de toekomst (wat is écht belangrijk!), zonder daarbij te vergeten in het moment te leven.
Hulp nodig bij het managen van je stress? Leg contact! Hallo@brainwave.nu of 06-45458838.
